Rasy koni – na jakie grupy dzielimy konie?
W klasyfikacji ras koni, najczęściej posiłkujemy się podziałem ze względu na temperament. Na jego podstawie wyróżniamy konie gorącokrwiste i konie zimnokrwiste. Kolejną grupą, którą możemy wyróżnić są małe konie i kuce.
Konie gorącokrwiste
Mają żywy temperament i lekką budowę, dzięki czemu są energiczne i przystosowane do szybkiego ruchu. Lekka szata chronić je przed nadmiernym gorącem. Ze względu na te cechy zazwyczaj są wykorzystywane w sporcie i na wyścigach. Wśród koni tego typu najczęściej mamy do czynienia z domieszką krwi angielskiej. Pomimo podobnego temperamentu gorącokrwiste różnią się między sobą maścią oraz wysokością. Każdy koń gorącokrwisty wymaga umiejętnego prowadzenia i stanowczej ręki, która okiełzna ich rozbrykaną naturę.
Wśród tych koni znajdują się przedstawiciele różnych regionów świata. Do grupy gorącokrwistych zaliczamy zarówno rasy europejsko-amerykańskie, orientalne, południowo-amerykańskie jak i inne rasy oraz odmiany.
Rasy koni gorącokrwistych, które uważane są za najważniejsze to:
Koń angloarabski
Jest to koń pochodzący z krzyżówki konia arabskiego i angielskiego. Konie tej rasy są niezwykle inteligentne i temperamentne, co powoduje, że odnoszą sukcesy w sportach jeździeckich.
Angloarab Shagya
Shagya to koń szlachetny o wyglądzie typowym dla koni arabskich. Jednak odróżnia się od nich wzrostem i siłą. Co ciekawe koń z rasy Angloarab Shagya zazwyczaj jest siwej maści. Pochodzą one z Węgier, choć obecnie są hodowane również w Austrii, Niemczech, Czechach i Słowacji.
- Koń śląski
Koń śląski wywodzi się z terenów Górnego i Dolnego Śląska. Konie tej rasy bardzo dobrze spisują się jako zwierzęta zaprzęgowe biorące udział w wyścigach powożenia. Obecnie wyróżniamy konie śląskie starego i nowego typu. Koń śląski starego typu jest bardziej masywny od konia śląskiego nowego typu.
- Koń fryzyjski
Konie tej rasy wywodzą się z Fryzji, która niegdyś znajdowała się na terenach obecnej Holandii. Rozpoznamy go po karej maści, bujnej grzywie i ogonie. Dla tej rasy charakterystyczny jest również wysoki i efektywny chód.
- Koń lipicański
Koń lipicański to rasa wyhodowana w stadninie w Lipnicy. Nie są one zbyt duże, ale dość masywne. Posiada siwą maść i pofalowaną grzywę. Co ciekawe źrebięta tej rasy przychodzą na świat skarogniade lub kare, a dopiero później zmieniają maść na siwą.
- Koń małopolski
To rasa koni hodowanych w Małopolsce. Są to konie półkrwi angielskiej i arabskiej, przez co są nieco mniejsze od koni wielkopolskich. Ta rasa cechuje się wytrwałością w pracy i doskonałym ruchem.
- Koń wielkopolski
Koń wielkopolski wykorzystywany jest przede wszystkim w sporcie i rekreacji. Wywodzi się z koni półkrwi angielskiej hodowanych na terenie dawnego zaboru pruskiego, które zostały uszlachetnione końmi niemieckimi.
- Koń pełnej krwi arabskiej
Koń arabski to jedna z najbardziej szanowanych ras koni gorącokrwistych. Świetnie radzą sobie na długich dystansach – ze względu na wytrzymałość i szybkość. Araby są niezwykle piękne i podziwiane na całym świecie. Ich hodowla trwa już od 2500 lat, przez co stanowią najstarszą rasę hodowlaną koni.
- Koń pełnej krwi angielskiej
Konie pełnej krwi angielskiej są obecnie uznawane za najszybsze wierzchowce świata. Koń angielski rozpowszechnił się już na całym globie wywierając znaczny wpływ na hodowle i nowe rasy koni sportowych. Hodowane są głównie w Anglii, Irlandii, USA, Francji i Japonii.
Quater Horse
Wyróżniają się bardzo dobrym umięśnieniem. Rasa ta powstała w wyniku krzyżówki koni hiszpańskich i angielskich. Obecnie nie są zbyt popularne w Polsce, choć grono ich zwolenników stale rośnie. Koń rasy quater horse wykorzystywane są przede wszystkim w jeździectwie, choć są również świetnie przystosowane do lekkiego zaprzęgania.
Konie zimnokrwiste
Konie zimnokrwiste cechują się spokojnym temperamentem i masywną budową. Ze względu na ich dużą siłę i uległy charakter, konie zimnokrwiste dobrze sprawdzają się w rolnictwie i jako konie pociągowe w zaprzęgach. Zaskoczenie może budzić fakt, że konie zimnokrwiste mimo swojej masywnej postury są niezwykle zwinne i szybkie. Wyróżniają się bujną grzywą, ogonem oraz gęstymi szczotkami pęcinowymi.
Najważniejsze rasy koni zimnokrwistych to:
Szlezwicki koń zimnokrwisty
Jest to niemiecka rasa konia, hodowana do pracy w gospodarstwie i zaprzęgach dwukonnych. Od momentu rozpowszechnienia motoryzacji, popularność szlezwickiego konia zimnokrwistego znacznie spadła.
- Clydesdale
Są to konie hodowane w Szkocji. Ze względu na dużą siłę, pierwotnie koń Clydesdale był wykorzystywany do orania pól, następnie jednak został wysłany do Australii i Nowej Zelandii gdzie sprawdzał się do pracy w gospodarstwie. W okresie wojennym, konia tej rasy wykorzystywano do transportu dział i zaopatrzenia.
- Perszeron
Jest to rasa konia hodowana we Francji. Charakteryzuje się niezwykle masywną budową ciała. Perszeron jest zazwyczaj siwej maści a jego masa sięga nawet 1200 kg. Te konie są wykorzystywane głównie w rolnictwie jako konie pociągowe.
Polski koń zimnokrwisty
Jest to mniejsza rasa koni zimnokrwistych. Genetycznie konia polskiego możemy porównać do konia ardeńskiego. Obecnie polski koń zimnokrwisty jest coraz rzadziej wykorzystywany (w przeszłości używany był w rolnictwie i jako koń pociągowy). Powoduje to, że przedstawiciele tej rasy są raczej przeznaczane na eksportowe konie rzeźne.
Shire
Jest to rasa konia wywodzącego się z Wielkiej Brytanii. Ze względu na ogromną wysokość i masywność, są one uznawane za największe konie świata, a tym samym świetnie sprawdzają się jako konie pociągowe i pracujące. W Wielkiej Brytanii są jednak wciąż wykorzystywane do jazdy wierzchem, co wywodzi się jeszcze ze średniowiecza – wtedy dzięki swojej sile i wytrzymałości były stosowane jako wierzchowce dla rycerzy noszących rynsztunek i ciężkie zbroje.
Małe konie i kuce
To konie najmniejszych rozmiarów, które zazwyczaj nie przekraczają wysokości 145 cm w kłębie. Uznawane są za raczej prymitywne, choć potrafią być niezwykle charakterne. Kuce są żwawe i sprytne, a w zależności od usposobienia mogą być łagodne lub złośliwe.
Wśród najważniejszych ras małych koni i kuców wyróżniamy:
Kuc szetlandzki
Kuce szetlandzkie to małe konie zaliczane już do kuców. Ich niski wzrost wynika z naturalnego procesu karłowacenia. Kuce szetlandzkie są obecnie uznawane za jedne z najmniejszych koni świata, a jednocześnie bardzo cenione ze względu na długowieczność, wytrzymałość i upór przy jednoczesnym łagodnym usposobieniu.
- Koń fiordzki
Konie fiordzkie pochodzą z Norwegii. Cechą charakterystyczną dla tej rasy jest ciemny pas włosów ulokowany po wewnętrznej stronie grzywy. Konie fiordzkie mają łagodne usposobienie i stosowane są w zaprzęgach, skokach a nawet konkursach ujeżdżania. Ciekawym elementem ich historii jest ich wykorzystanie przez Wikingów, dla których stanowiły świetne konie wierzchnie.
- Koń huculski
Prymitywna rasa koni górskich. Ze względu na ich siłę, odporność i dużą żywotność stosowane były jako zwierzęta juczne. Świetnie sprawdzają się w rekreacji, turystyce górskiej, a obecnie coraz częściej znajdują zastosowanie w hipoterapii.
Haflinger
Hodowane są w Stanach Zjednoczonych, Turcji oraz w krajach Europejskich. Są to najwyższe kuce o kasztanowym umaszczeniu. Haflingery wyróżniają się konopiastą grzywą i ogonem. Bardzo dobrze czują się w terenach górskich.
