Ze względu na specyficzną budowę układu pokarmowego, żywienie koni wymaga rozwagi i powinno przebiegać w sposób przemyślany. Komponując plan żywieniowy, należy wziąć pod uwagę kilka czynników. Chociażby takich jak rasa konia, masa ciała konia. Musisz dopasować go do wykonywanej przez zwierzę pracy, a także dolegliwości zdrowotnych. Ze względu na wrażliwość trawienną nie wolno tych problemów lekceważyć, gdyż mogą prowadzić do poważnych schorzeń zdrowotnych u konia.
Systematyczne karmienie podstawa żywienia koni
Ważną rolę w żywieniu koni, odgrywa również systematyczność karmienia. Konie powinny mieć stały dostęp do pasz objętościowych oraz pobierać pasze treściwe kilka razy dziennie, w małych porcjach, o stałych porach. Uznaje się, że na dobę, konie powinny być karmione przez 16 godzin, pozostały czas przeznacza się na odpoczynek układu trawiennego. Jest to system optymalny, dostosowany do specyficznej budowy układu pokarmowego koni, które ze względu na mały żołądek i jego lokalizację, są szczególnie narażone na dolegliwości trawienne. Jeżeli wbrew zaleceniom, koń będzie pobierał zbyt duże dawki pasz treściwych, może dojść do zaczopowania układu pokarmowego. Najczęściej ma to miejsce poprzez zatkanie okrężnicy.
Zaplanowane żywienie koni
Układając dietę dla konia, należy zwracać uwagę na zawartość poszczególnych składników odżywczych takich jak białko czy tłuszcze. Jest to proces skomplikowany – w przypadku zbyt wysokiej zawartości białka w diecie, można zwierzęciu bardzo zaszkodzić. Tachykardia, niewydolność nerek, czy wątroby, to tylko niektóre z przykrych skutków towarzyszących nadmiernej podaży białka u konia. Odpowiedzialnie i przemyślane żywienie koni stanowi podstawę jego odpowiedniego rozwoju. Z drugiej strony, musimy pamiętać, że niedobór tego składnika w diecie, również jest dla konia niebezpieczny – powoduje słaby przyrost masy mięśniowej u koni, a u klaczy może prowadzić do poronień. Nadwyżki energetyczne są z kolei prostą drogą do nadmiernego otłuszczenia i nadpobudliwości u koni. Biorąc pod uwagę te czynniki, warto zadbać o kontakt z odpowiednim dietetykiem, który będzie sprawował pieczę nad właściwym żywieniem konia.
Poza rozważnym porcjowaniem wartościowych pasz należy zapewnić stały dostęp do świeżej wody dla konia. Po posiłku zwierzę powinno unikać obciążenia fizycznego, gdyż może to skutkować kolkami. Natomiast po wysiłku powinniśmy odczekać przed napojeniem konia.
Pasze, a żywienie koni
W żywieniu koni, podstawę stanowią pasze objętościowe i treściwe. W zależności od ich specyfiki, można wyróżnić kilka rodzajów pasz.
Rodzaje pasz dla koni
| Pasze objętościowe | Pasze treściwe | |
| soczyste | suche | Ziarna zbóż |
| zielonki, kiszonki, okopowe, wysłodki | Plewy, siano, słoma | Rośliny motylkowate |
| Wysłodki | ||
Pasze objętościowe soczyste dla koni
Pasze tego rodzaju stanowią podstawę żywienia koni – natura tak skonstruowała te zwierzęta, aby były one przystosowane do spożywania dużej ilości pasz dostępnych w środowisku naturalnym. Tzn. takich jak zielone trawy, rosnące na pastwiskach w okresie letnim oraz siana i kiszonki w okresie zimowym. Ze względu na niską wartość energetyczną i odżywczą tych produktów, zwierzęta muszą spożywać je w dużych ilościach, dlatego nazywamy je paszami objętościowymi.
W gronie soczystych pasz objętościowych dla koni, najbardziej popularne i najłatwiej dostępne są zielonki. Ze względu na ich pochodzenie, możemy je podzielić na 2 grupy:
- Zielonki z trwałych użytków zielonych, czyli trawy, zioła i rośliny motylkowate rosnące na łąkach i pastwiskach, które konie mogą pobierać samodzielnie, jeśli przebywają w środowisku naturalnym lub konsumują je po ich skoszeniu i dostarczeniu do stajni.
Ze względu na zawartość składników odżywczych, trawy dzielimy na wysoko, średnio lub niskowartościowe. Jeżeli konie mają swobodny dostęp do pastwiska, wybierają rodzaje traw, które należą do najbardziej przez nie lubianych, takich jak: koniczyna, wyka, mniszek lekarski, szczaw czy kostrzewa. Unikają natomiast koniczyny czerwonej, wrzosu, janowca, perzu czy tymotki łąkowej, ze względu na ich specyficzny smak. W przypadku traw koszonych, selekcja nie ma miejsca i raczej nie występuje problem z nakłonieniem zwierząt do pobierania.
Nadmiar ziół w trawach pastwiskowych stanowi zagrożenie dla Twojego konia!
Warto uważać na zawartość ziół w trawach pastwiskowych, gdyż są one w końskiej diecie mile widziane, natomiast nie należy z nimi przesadzać. Spożyte w nadmiernej ilości mogą powodować zatrucia.
Aby zwiększyć wartość spożywczą zielonek, warto zadbać o dobre warunki ich uprawy – trawy nawożone, na odpowiednio uprawianej ziemi będą miały większą wartość niż, te pozostawione do wzrostu samym sobie. Oczywiście duże znaczenie mają tutaj również warunki środowiskowe i pogoda. Warto jednak włożyć trochę pracy w podniesienie jakości produkowanej w ten sposób paszy – przynajmniej na tyle, na ile jest to możliwe.
- Zielonki z upraw polowych, czyli rośliny pochodzące z uprawy na polu – są to głównie: lucerna, koniczyna, kukurydza, owies, tymotka czy żyto. Popularne są również wysłodki buraczane, czy nać marchwi. Inne rośliny takie jak kapusta czy rzepak również mogą stanowić paszę dla koni. Są jednak rzadko stosowane w takiej roli, ze względu na fakt, że zwierzęta nie są ich wielbicielami.
Kiszonki dla koni
Podstawą żywienia koni w okresie jesienno-zimowym, kiedy traw na pastwiskach brakuje, są kiszonki. Ze względu na zachowaną wysoką wartości odżywczą traw zakonserwowanych w ten sposób, są one bardzo cenione. Kiszonki przechowywane są w pryzmach lub zafoliowanych belach. Należy zwrócić uwagę na ich zabezpieczenie przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych – podanie zwierzętom zepsutej paszy będzie wiązało się z nieprzyjemnymi konsekwencjami zdrowotnymi.
Pasze okopowe dla koni
Pasze okopowe to nic innego, jak korzenie i bulwy. Są one jednak stosowane dosyć rzadko w żywieniu koni. Dzieje się tak ze względu na trudności, jakich dostarcza ich przechowywanie.Jeśli jednak już decydujemy się na ich dodatek w diecie, zazwyczaj wybieramy ziemniaki, wysłodki buraczane i marchew ze względu na niskie koszty ich produkcji.
Pasze objętościowe suche dla koni
1. Siano dla koni
Podstawą suchych pasz objętościowych dla koni jest siano. To nic innego niż wysuszona trawa i rośliny motylkowate pochodzące z upraw zielonych. Siano, podobnie jak kiszonki, zbierane są zazwyczaj z 3 pokosów w sezonie. Uwaga! W zależności, od tego, z którego pokosu pochodzi będzie mieć różną wartość odżywczą. Najlepszej jakości jest siano z pierwszego pokosu, dlatego warto odpowiednio znakować zimowe zapasy
2. Susze z zielonek dla koni
Jest to pasza o wysokiej wartości odżywczej, dlatego stanowi ona podstawę produkcji granulatów i gotowych pasz dla koni. Powstają one w wyniku mechanicznego suszenia zielonek. Najbardziej popularnym ich rodzajem jest brykiet dla koni, czyli mocno sprasowane, a następnie drobno pocięte źdźbła zielonek.
3. Słoma dla koni
Słoma jest istotnym elementem żywienia koni. Pełni funkcję regulacyjną, uzupełniającą i wypełniającą. Stosowanie słomy wpływa również korzystnie na organizację czasu wolnego konia. Dzięki niej możemy uniknąć lub zminimalizować problem narowów stajennych.
Jeżeli chodzi o najbardziej popularne zboża, z których przygotowujemy słomę dla koni będą to owies, jęczmień i pszenica.
Pasze treściwe – żywienie koni
Stosowane są głównie w celu wyrównania niedoborów energetycznych. Pasze treściwe dla koni podajemy zawsze w małych porcjach po paszach objętościowych, aby nie przeciążać układu trawiennego konia. Głównie stosujemy:
produkty uboczne przemysłu spożywczego: wysłodki buraczane, melasa, wytłoki z jabłek i gruszek;
zboża: jęczmień, owies, kukurydza (to zboża wybierane najczęściej, ze względu na wysoką zawartość skrobi, średnią zawartość białka oraz małą ilość tłuszczu);
otręby pszenne, mąki pastewne, słynące ze świetnych właściwości oczyszczających;
produkty uboczne przemysłu browarniczego: młóto browarniane, kiełki słodowe i drożdże pastewne;
nasiona lnu, które mają działanie ochronne i dietetyczne dla układu pokarmowego zwierzęcia;
śruta: arachidowa, słonecznikowa lub sojowa, są to mieszanki o wysokiej wartości białkowej;
Uważaj na nasiona strączkowe!
Rezygnuje się natomiast ze stosowania nasion strączkowych, ze względu na ich niekorzystne działanie na układ pokarmowy i wywoływane przez nie kolki i wzdęcia u koni.
Sole mineralne
Stosowanie soli mineralnych w postaci mieszanek jest niezbędne dla właściwego żywienia koni. Podstawowe pasze nie są w stanie zapewnić 100% zapotrzebowania konia na składniki mineralne. Nic więc dziwnego, że suplementacja tego typu jest powszechnie stosowana.
Gotowe mieszanki paszowe dla koni
Coraz częściej hodowcy stosują pasze gotowe. Mieszanki paszowe te zapewniają zbilansowane dawki paszowe uwzględniając zapotrzebowanie konia na składniki mineralne, witaminy, białko oraz energię.
Wśród gotowych mieszanek paszowych znajdziemy takie, które stanowią pełnoporcjowe dawki oraz pasze uzupełniające białko, energię czy minerały w diecie zwierzęcia. Pasze pełnoporcjowe dla koni, z założenia powinny pełnić funkcję zbilansowanego żywienia. Po to by hodowca nie musiał korzystać z dodatkowych pasz i suplementów.
W ofercie gotowych mieszanek znajdziemy również pasze dla koni z nietolerancjami pokarmowymi, wykluczające składniki działające niekorzystnie na układ pokarmowy tych zwierząt. Chcesz dowiedzieć się więcej? Porozmawiaj z naszym dietetykiem.
